Η πρακτική της αποτέφρωσης σε ανοιχτές φωτιές εισήχθη στον δυτικό κόσμο από τους Έλληνες ήδη από το 1000 π.Χ. Φαίνεται ότι έχουν υιοθετήσει την καύση των νεκρών από κάποιο βόρειο λαό ως επιτακτική ανάγκη σε συνθήκες πολέμου, για να εξασφαλίσουν στους στρατιώτες που έχουν σκοτωθεί σε ξένο έδαφος μια κηδεία αντάξια με αυτή που θα γίνονταν στην πατρίδα τους. Τα σώματα είχαν αποτεφρώνονταν στο πεδίο της μάχης. Τότε οι στάχτες συγκεντρώνονταν και στέλνονταν στην πατρίδα για το υπόλοιπο τελετουργικό. Η καύση έγινε τόσο στενά συνδεδεμένη με την ανδρεία, τον πατριωτισμό και τη στρατιωτική δόξα.
Η Ιλιάδα κάνει σαφές πόσο περίπλοκες και σημαντικές ήταν οι καύσεις των νεκρών. Ο ίδιος ο Δίας ανάγκασε τον Αχιλλέα να παραδώσει το σώμα του Έκτορα στον πατέρα του, έτσι ώστε ο πατέρας του, ο βασιλιάς Πρίαμος της Τροίας, να μπορεί να το καίει καμαρώνοντας για την ανδρεία του γιού του. Όσο μεγαλύτερος ήταν ο ήρωας, τόσο μεγαλύτερη ήταν η πυρκαγιά. Οι Ρωμαίοι ακολούθησαν και τον ελληνικό και τον τρωικό τρόπο στην καύση των στρατιωτικών τους ηρώων. Ο Βιργίλιος περιγράφει πως κατά τη διάρκεια μιας εκεχειρίας διάρκειας 12 ημερών, που δηλώθηκε έτσι ώστε και οι δύο στρατοί να μπορούν να καίγουν νεκρούς πολεμιστές, οι Λατίνοι έκαψαν πολλούς χωρίς τελετουργία ή αρίθμηση και αργότερα έκαψαν τα οστά μαζί, καλύπτοντάς τα με ένα ανάχωμα της γης. Ωστόσο, περίπου 100 χρόνια αργότερα, σταμάτησαν οι καύσεις στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, ίσως λόγω της εξάπλωσης του Χριστιανισμού. Αν και η καύση δεν ήταν ρητά απαγορευμένη στους χριστιανούς, αποτρέπονταν να την εφαρμόσουν από την πίστη τους στην ανάσταση του σώματος και στην επανένωση του με την ψυχή. Οι παγανιστές Σκανδιναβοί ευνοούσαν την αποτέφρωση, πιστεύοντας ότι βοήθά να απελευθερωθεί το πνεύμα από τη σάρκα και επίσης ότι εμπόδιζε τους νεκρούς από το να βλάψουν τους ζωντανούς. Στην Ινδία και σε ορισμένες άλλες χώρες η καύση θεωρείται πολύ επιθυμητή. Είναι η επιθυμία όλων των ευσπλαχνικών Ινδουιστών να αποτεφρωθούν στο Βαρανάσι.
Η αποτέφρωση στις μέρες μας. Η καύση στις μέρες μας είναι πολύ διαφορετική. Δεν χρησιμοποιούνται ανοικτές πυρκαγιές. Αντίθετα, το σώμα είναι τοποθετημένο σε ένα θάλαμο όπου η έντονη θερμότητα το μετατρέπει σε μια ώρα σε λίγα κιλά τέφρας που απορρίπτεται σύμφωνα με το νόμο και το συναίσθημα: διασκορπάται σε έναν κήπο ή σε κάποιο άλλο προτιμώμενο σημείο.
Στις μέρες μας η αποτέφρωση των νεκρών προτιμάται από πολύ κόσμο για διάφορους λόγους. Αποφεύγει η οικογένεια του νεκρού την υποχρεωτική εκταφή της σορού και τα συνακόλουθα αρνητικά συναισθήματα που προκαλεί η θέα των οστών ή η ατελής αποσύνθεσή της σορού. Απαλλάσσεται από τα έξοδα κατασκευής και συντήρησης τάφου. Το περιβάλλον επιβαρύνεται λιγότερο απ΄ότι με τα νεκροταφεία, τα περισσότερα των οποίων είναι εντός του οικιστικού ιστού των πόλεων.
Στην Ελλάδα το θέμα τέθηκε για πρώτη φορά το 1987, όταν ο τότε δήμαρχος Αθηναίων Μιλτιάδης Έβερτ απέστειλε σχετική επιστολή στην Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος. Μετά από σχεδόν 20 χρόνια, το 2006, επιτράπηκε και στην Ελλάδα με την ψήφιση σχετικού νόμου (3448/2006, άρθρο 35) η αποτέφρωση σε όσους το επιτρέπουν οι θρησκευτικές τους πεποιθήσεις. Εντούτοις δεν έχει προχωρήσει η υλοποίηση αυτής της νομικής πρόβλεψης καθώς παραμένει σε εκκρεμότητα το ζήτημα της χωροθέτησης.
Προβλέπεται πλέον η κατασκευή και λειτουργία κέντρου αποτέφρωσης νεκρών στην Πάτρα. Υποστηρίζεται ότι η υλοποίηση του κέντρου θα έχει σημαντικά οικονομικά και κοινωνικά πλεονεκτήματα τόσο για την τοπική κοινωνία της Πάτρας όσο και για τη χώρα γενικότερα, αφού εκτιμάται ότι θα μειώσει τη διαρροή κεφαλαίων προς γειτονικές χώρες για την αποτέφρωση νεκρών.